جباریت و افکار همگانی پنهان

اسعد رشیدی

در رژیمهای سیاسی(ساختارهای غیر دمکراتیک)، دو شکل از افکار همگانی وجود دارد:

نخست، اندیشە و افکار همگانی آشکار کە جنبه‌های سطحی و ظاهری جامعە ناشی از گسترە‌ی ترس و دهشت استبداد هیئت حاکمە را بازتاب می‌دهد.

 سپس، افکار همگانی پنهان که تمایلات و خواستهای واقعی جامعە را نمایندگی می‌کند؛ اما بە دلیل فشار و اختناق و نیز هراس از سرکوب سیستماتیک جباریت تظاهر بیرونی پیدا نمی‌کند. رژیم سیاسی بە دلیل شکاف گستردە و ژرفی کە با جامعە دارد و با ماهیت خودخواهانە، تمامیت‌خواهانە و مستبدانە‌اش همسوست، از ارزیابی واقعی و همە‌جانبە‌ی افکار همگانی پنهان، درماندە و ناتوان جلوە می‌کند.

 با سُست‌شدن و شکاف در پایە‌های بنیادی استبداد، افکار همگانی پنهان چهرە‌ی واقعی و روشن خود را در همه‌ی گسترە‌های سیاسی ـ اقتصادی، اجتماعی ـ فرهنگی به نمایش می‌گذارد و موجبات چالشهای فراگیر و پردامنە‌ای برای استبداد فراهم می‌آورد و از این منظر دستگاە جباریت را غافلگیر و بە شگفتی وامی‌دارد ـ هم‌ازین روست کە دربرابر برآمد واخواهی جامعە ناتوان و از قابلیت پیش‌بینی فرایند خیزش، جنبش و نیز انقلاب در کشور فرو می‌ماند.

رژیم سیاسی، افکار همگانی پنهان را غالباً با عبارت‌پردازیهایی از آنگونە، ستون پنجم دشمن، توطئە بیگانەگان، دستهای خارجی و ... ارزیابی می‌کند. در سیستمهای سیاسی(ساختار های دمکراتیک)، ما با یک شکل از افکار همگانی روبرو هستیم ـ افکار همگانی پنهان بی‌معنا است.